فوق تخصص خون و سرطان با بيان اينكه ميزان ابتلاى بيماران مبتلا به سرطان به كوويد١٩ از افراد غير بيمار بالاتر است گفت: بیماران سرطانی و افرادی که مشکوک به سرطان هستند به هیچ بهانه ایی نباید برنامه تشخیص و روند درمان خود را به تعویق بیندازند.

دکتر محمد معینی فوق تخصص خون و سرطان بالغین و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، درباره شیوع ویروس کووید 19 در بیماران سرطانی نسبت به دیگر افراد جامعه گفت: در این باره اواخر سال گذشته و اوایل امسال که ابتدای دوره پاندمی بود نگرانی‌هایی برای جامعه پزشکی وجود داشت اما به تدریج پس از انجام مطالعات و مشاهده بیماران، میزان ابتلای بیماران سرطانی خیلی کمتر از مقداری است که ابتدای تصور می‌شد.

او بیان کرد: مطالعات نشان داده میزان ابتلای بیماران مبتلا به سرطان به کووید 19 از افراد غیر بیمار بالاتر است اما در مقایسه با بسیاری از بیماری های دیگر مانند دیابت و قلبی ریوی تفاوتی نداشته است و حتی در بعضی از مطالعات میزان ابتلای بیماران قلبی ریوی نسبت به بیماران سرطانی بیشتر بوده است.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه دو گروه بیمار سرطانی داریم، افزود: یک دسته بیمارانی هستند که در گذشته سرطان داشتند و الان در حال پیگیری پس از اتمام درمان هستند که بیماران سرطانی غیرفعال نامیده می‌شوند که خطر ابتلا به کووید در آنها بالا نیست و مانند جمعیت غیربیمار هستند زیرا درمان‌هایی که منجر به تضعیف سیستم ایمنی می‌شود در آنها پایان یافته است. 

معینی ادامه داد: دسته دیگر بیمارانی هستند که در حال دریافت درمان و مراحل شیمی درمانی، پرتودرمانی و جراحی هستند و در معرض ابتلای بیشتری قرار دارند زیرا به مراکز درمانی در حال رفت و آمد هستند، از طرفی بخش عمده‌ای از درمان‌های سرطان و برخی سرطان‎ها سیستم ایمنی را ضعیف می کنند که به این علت این گروه در معرض خطر کووید 19 در نظر گرفته می‌شوند و تمرکز بر روی درمان این افراد است. 

این فوق تخصص خون و سرطان بالغین در پاسخ به این سوال که آیا علائم کووید 19 در بیماران سرطانی با افراد دیگر متفاوت است؟ اظهار کرد: تمام علائم بیمار مبتلا به کووید  19که بیمار زمینه ای ندارد مشابه با فردی است که بیماری سرطان دارد اما شدت بیماری می تواند در بیمار سرطانی بیشتر باشد که میزان مرگ و میر نیز بالاتر از افراد عادی گزارش شده است. 

او بیان کرد: راه‌های انتقال ویروس کووید 19 در بیماران سرطانی نیز مشابه بیماران دیگر است و نسبت به افراد عادی تفاوتی ندارد، اما فاکتورهای دیگری نیزعلاوه برسرطان در شدت ابتلای این بیماران به کووید 19 وجود دارد، عموما بیماران سرطانی افرادی هستند که سن بالاتری دارند و سن بالا فاکتور خطر مهمی برای شدت ابتلا به کووید 19 در تمام افراد است، مشاهده می‌شود که افراد سالمند شدت بیشتری از بیماری را نشان می‌دهند و حتی میزان مرگ و میر در آنها بالاتر است. 

معینی افزود: همچنین افراد با بیمار زمینه‌ای مانند دیابت و فشارخون در صورت ابتلا به سرطان ریسک بیشتری در ابتلا به ویروس کووید 19 دارند. 

او ادامه داد: نکته آخر در شدت بیماری کووید در بیماران سرطانی نوع سرطان آنهاست. که سرطان‌های هماتولوژیک یعنی سرطان از منشا سلولهای خون ساز مانند سرطان‌های خون و غدد لنفاوی به خصوص انواع حاد آنها، و نوع دوم توموهای تو پُر که غیرهماتولوژیک هستند مانند سرطان ریه و پستان و معده و غیره که در این گروه سرطان ریه ریسک شدت بیماری کووید 19 را افزایش می‌دهد.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد تصریح کرد: افراد نباید به دلیل ابتلا به سرطان پروستات، سینه یا معده و سابقه بیماری سرطان در گذشته نگرانی بیش از حد درباره ابتلا به ویروس کووید 19 داشته باشند، چرا که تنش، نگرانی و اضطراب بر کیفیت زندگی بیماران تاثیرگذار است. 

معینی درباره غربالگری سرطان در شرایط شیوع ویروس کرونا گفت: توصیه می شود که غربالگری‌های افرادی که کاملا بدون علامت هستند به تعویق بیفتد و با فاصله بیشتری انجام شود. 

وی افزود: در چند نوع سرطان غربالگری پذیرفته شده است. یکی از آنها ‌سرطان سینه است که با استفاده از ماموگرافی غربالگری انجام می‌شود و در خانم‌‌‌های بالای 40 سال توصیه شده، مورد دیگر سرطان روده بزرگ است که غربالگری با استفاده از چند روش از جمله کولونوسکوپی یا بررسی خون مخفی در مدفوع در افراد بالای 50 سال توصیه می‌شود. غربالگری سرطان دهانه رحم نیز با استفاده از تست پاپ اسمیر در خانم‌ها از سن 21 سالگی توصیه می‌شود که این نوع غربالگری‌ها را می‌توان به تعویق انداخت و بعد از پیک کرونا آن را انجام داد. 

این فوق تخصص خون و سرطان بالغین درباره نگرانی‌های به تعویق افتادن غربالگری سرطان در برخی بیماران گفت: این نگرانی در خیلی از بحث‌های علمی در انجمن‌های آنکولوژی مطرح شده و وجود دارد چرا که بیمار می‌تواند در مرحله اولیه سرطان و قابل علاج شناسایی شود و به درمان بپردازد و در سال آینده ممکن است بیماری پیشرفت کرده باشد. برای همین تاکید می شود صرفا افراد بدون علامتی که در گذشته غربالگری های مرتب و نرمالی داشته اند می توانند با خیال راحت نوبت بعدی غربالگری خود را به بعد از بحران کنونی و حتی تا یک سال بعد موکول کنند.

او اظهار کرد: مشکل در این زمینه صرفا بحث خطر کووید 19 نیست و کمبود منابع، اختصاص پرسنل و تجهیزات پزشکی به بیماران کووید 19 این محدودیت‌ها را سبب می‌شود تا غربالگری‌ها تا جایی که امکان دارد به تعویق بیفتد.

معینی درباره تقویت سیستم ایمنی در بیماران مبتلا به سرطان گفت: بین تمام منابع معتبر علمی در جهان مانند سازمان بهداشت جهانی و گایدلاین‌های معتبر آنکولوژی در جهان خواب کافی، فعالیت فیزیکی مناسب، تغذیه کافی مناسب شامل مصرف مایعات و میوه و سبزیجات تازه برای تقویت سیستم ایمنی توصیه می‌شود.  

او به بیماران توصیه کرد: در زمان مراجعه به مراکز درمانی حتما ماسک و محلول ضدعفونی‌کننده برای دست‌ها همراه داشته باشند و در زمان‌های استفاده از دستگیره‌های در از آن استفاده کنند، همچنین بیماران با تنها یک همراه به این مراکز مراجعه کنند زیرا هر چه تعداد افرادی که در مراکز حضور دارند کمتر باشد زنجیره انتقال کمتر خواهد بود، به طور کلی توصیه‌های بهداشتی در مورد بیماران سرطانی باید بیشتر رعایت شود. 

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در پاسخ به این پرسش که در صورت توصیه جراحی برای بیمار مبتلا به سرطان، نگرانی در این زمینه وجود دارد، گفت: بخش بزرگی از افراد در جامعه ناقل بدون علامت هستند که براساس اعلام سازمان بهداشت جهانی ریسک انتقال ویروس در این بیماران کمتر از دیگران است اما بالاخره ویروس وجود دارد و وقتی تعداد این افراد در مراکز جراحی و درمانی بالا باشد،  خطر انتقال و نگرانی وجود دارد. 

او ادامه داد: در این زمینه تدابیری توسط مراکز علمی و گایدلاین‌ها فراهم شده تا تمام بیماران سرطانی که به مراکز درمانی در مراحل مختلف بیماری مراجعه می‌کنند، اگر علامتی از بیماری کووید 19 مانند تب، ضعف و بی‌حالی، تنگی نفس، سرفه، بدن درد، درد شکم و اسهال داشته باشند غربالگری برای آنها انجام خواهد شد و طبق دستورالعمل کشوری تمام بیماران علامت دار و حتی بدون علامت با تماس مشکوک به خصوص بیماران مبتلا به سرطان غربالگری می‌شوند.

براساس اعلام سازمان بهداشت جهانی ریسک انتقال ویروس در این بیماران کمتر از دیگران است اما بالاخره ویروس وجود دارد و وقتی تعداد این افراد در مراکز جراحی و درمانی بالا باشد،  خطر انتقال و نگرانی وجود دارد. 

او ادامه داد: در این زمینه تدابیری در مراکز علمی و گایدلاین‌ها فراهم شده تا تمام بیماران سرطانی که به مراکز درمانی در مراحل مختلف بیماری مراجعه می‌کنند، اگر علامتی از بیماری کووید 19 مانند تب، ضعف و بی‌حالی، تنگی نفس، سرفه، بدن درد، درد شکم و اسهال داشته باشند غربالگری برای آنها انجام خواهد شد و طبق دستورالعمل کشوری تمام بیماران علامت دار و حتی بدون علامت اما دارای تماس با فرد مشکوک به کوید ۱۹  غربالگری می‌شوند. در سایر بیماران بدون علامت از نظر کوید ۱۹ غربالگری ویروس کرونا با نظر پزشک معالج و بر اساس نوع بیماری و منابع موجود انجام می شود.